Τα έως τώρα δεδομένα δείχνουν ότι το ρήγμα Πολιχνίτου είναι άμεσα συνδεδεμένο με το υποθαλάσσιο ρήγμα του σεισμού Μ6.3 12/6/2017. Το χωριό Βρίσα είναι χτισμένο πάνω στο ρήγμα Πολιχνίτου. Η  Σεισμική Επιτάχυνση  του εδάφους θεμελίωσης είναι ενδεικτικό στοιχείο των σεισμικών καταστροφών. Οι εδαφικές επιταχύνσεις του πρόσφατου σεισμού όπως καταγράφηκαν με επιταχυνσιογράφους από το ΙΤΣΑΚ ήταν πολύ μικρές για τέτοιο μέγεθος σεισμού σε ολόκληρη τη Λέσβο. Οι πρώτοι όμως υπολογισμοί μας δείχνουν ότι στην περιοχή Βρίσα ήταν κατά πολύ υψηλότερες, όπως φαίνεται και στο παρακάτω σχήμα 1. Φαίνεται ότι η περιοχή του χωριού Βρίσα αποτελεί νησίδα υψηλής σεισμικής επιτάχυνσης. Οι αναφορές για ένα μικρού ύψους τσουνάμι στην περιοχή υποδηλώνει ότι ίσως συνέβησαν και υποθαλάσσιες κατολισθήσεις λόγω του σεισμού.

​Σχ. 1. Θεωρητικοί πρόδρομοι υπολογισμοί της εδαφικής επιτάχυνσης του σεισμού της 12ης Ιουνίου 2017  γύρω από το σεισμογενετικό ρήγμα. Στην επικεντρική υποθαλάσσια περιοχή εκτιμώνται πολύ υψηλές επιταχύνσεις, καθώς επίσης υψηλές επιταχύνσεις υπολογίζονται στην περιοχή Βρισας-Πλωμαρίου. (Preliminary PGA με βάση τη σχέση των Boore, Stewart, Seyhan & Atkinson (2014), OpenSHA software)

​Σχ. 2. Χάρτης με τα κυριότερα ρήγματα της Λέσβου. Του Πολιχνίτου-Πλωμαρίου που συνδέεται με τον ισχυρό σεισμό του 1845 και Καλλονής που σχετίζεται με τον πολύ ισχυρό και καταστροφικό σεισμό του 1867. Το σεισμικό ρήγμα της 12ης Ιουνίου 2017 Μ 6.3 (παραλληλόγραμμο με κόκκινη διακεκομμένη γραμμή το υποθαλάσσιο ίχνος του και αστέρι το υπόκεντρο του σεισμού). 

Το ρήγμα που προκάλεσε το χθεσινό σεισμό είναι υποθαλάσσιο στις νότιες ακτές της Λέσβου (σχ. 1) στα όρια των δυο γνωστών ζωνών ρηγμάτων εκείνης του ακρωτήριου «Μάγειρας» και του Πλωμαρίου καθώς και της προέκτασης του επίσης γνωστού και χαρτογραφημένου μεγάλου ρήγματος του Πολιχνίτου (σχ. 2 και 3). Η πρώτη ζώνη φαίνεται στο τμήμα του χάρτη της Ελληνικής Βάσης Δεδομένων Ενεργών Ρηγμάτων (σχ. 3) και η δεύτερη στους χάρτες που εκπόνησε το 2010-11 η ομάδα μας σε συνεργασία με το Τμημα Γεωγραφίας του πανεπιστημίου του Αιγαίου στα παρακάτω σχήματα (σχ. 2 και 3). Τα ρήγματα αυτά είναι σεισμικής δυναμικότητας αναλόγων σεισμών της τάξης μεγεθών 6.0 έως 6.7, ενώ όταν ενεργοποιούνται μικρότερα τμήματα τους μπορεί να δώσουν σεισμούς μεγέθους μέχρι 5.5. Ο χθεσινός σεισμός έχει μεγάλες ομοιότητες με τον αντίστοιχο του 1845, όπου πάλι το χωριό Βρίσα καθώς και το χωριό Ακράσι υπέστησαν τις σοβαρότερες ζημιές γιατί είναι κτισμένα πάνω στο ρήγμα Πολιχνίτου.

Η Ελληνική Βάση Δεδομένων Ενεργών Ρηγμάτων (GreDaSS) είναι το αποτέλεσμα μιας πολυετούς (1998-σήμερα) προσπάθειας της ερευνητικής ομάδας «Γεωλογίας των Σεισμών» του Τμήματος Γεωλογίας (http://eqgeogr.weebly.com/) σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο της Ferrara (Pavlides et al., 2010, Sboras, 2012 PhD, Caputo et al., 2012; Caputo et al., 2015). Ο κύριος στόχος αυτής της έρευνας είναι να δημιουργήσει μία πολυεπίπεδη γεωγραφική βάση δεδομένων ενεργών ρηγμάτων όσο το δυνατόν πληρέστερη για τον ευρύτερο χώρο του Αιγαίου, με πρότυπο τις διεθνείς προδιαγραφές των αντίστοιχων βάσεων και περιεχόμενο τις δημοσιευμένες εργασίες για τον ελλαδικό χώρο, από έλληνες και ξένους ερευνητές. Η GreDaSS αποτελεί δουλειά υποδομής. Η πρόδρομη αυτή Γεωβάση, ως αποτέλεσμα των προγραμμάτων INGV-SHARE (ευρωπαϊκό για την ομογενοποίηση σεισμολογικών δεδομένων), εμφανίζεται στον ιστοχώρο του INGV (http://legacy.ingv.it/DISS/), ενώ η πιο ολοκληρωμένη έκδοση 2.0 στην ιστοσελίδα http://gredass.unife.it/,

Εκτιμούμε ότι μια τέτοια εργασία αποτελεί σημαντική προσφορά των γεωεπιστημών στους τομείς της Γεωλογικής Χαρτογράφησης, Σεισμοτεκτονικής και Αντισεισμικής Προστασίας, η οποία σε μια ευνομούμενη πολιτεία θα πρέπει να μετεξελιχτεί ως έργο προτεραιότητας σε Εθνική Βάση.

​Σχ. 1. Το σεισμικό ρήγμα της 12ης Ιουνίου 2017 Μ 6.3 (παραλληλόγραμμο με κόκκινη διακεκομμένη γραμμή το υποθαλάσσιο ίχνος του και αστέρι το υπόκεντρο του σεισμού) ( σχεδιασμένο από Βαλκανιωτη).

​Σχ. 2. Οι ζώνες ρηγμάτων (σεισμογενετικών πηγών) Πλωμαριου, Καλλονής και Γερακα, όπως αποτυπώνονται στην Ελληνική Βάση Δεδομένων Ενεργών Ρηγμάτων (GreDaSS http://gredass.unife.it/)

​Σχ. 3. Χάρτης με κυριότερα ρήγματα της Λέσβου Πολιχνιτου-Πλωμαριου που συνδέονται με τον ισχυρό σεισμό του 1845 και Καλλονής που σχετίζεται με τον πολύ ισχυρό και καταστροφικό σεισμό του 1867.

Valkaniotis Sotiris, PhD

With the release of new Sentinel-2 images, and other available resources for the M7.8 Kaikoura earthquake, we present an update of the Map of Co-Seismic Landslides and Surfaces Ruptures. The first version (18/11/2016) is available here Preliminary Map Version 1

Landslides were mapped using Sentinel-2 satellite images from Copernicus, European Space Agency, dated 15,22 and 25 November 2016. Images were visually compared with previous last available S2A images without cloud cover (13 September and 26 October) and landslides and large slope failures were manually mapped. Areas covered by cloud are omitted and shown on map. 5875 landslide sites are shown. A small number of landslides could have been mis-identified due to insufficient resolution of the images, small gaps of cloud cover or for other reasons. Also, re-activated landslides on the central mountainous area were unabled to identify due to imagery restrictions (medium resolution, relief shadows etc).
Some local gaps in Sentinel imagery still exist due to cloud cover, but we believe the current map is very close to the major distribution of mass movement effects.

Surface ruptures were mapped using Sentinel-2 imagery and images from the aerial surveys of Environment Canterbury Regional Council (http://ecan.govt.nz).


High-resolution map files:
MAP - Version 2  5.5MB JPG
MAP - Version 2  10MB PDF

Ο χθεσινοβραδινός σεισμός μεγέθους Mw 4.7 NOA, USGS, 4.9 INGV, 5.0 EMSC, με μέγιστη ένταση V (5) της κλειστής 12βαθμιας κλίμακας και η μετασεισμική του ακολουθία εντοπίζονται μεταξύ Πολυκάστρου και Κιλκίς, και συγκεκριμένα στα χωριά Χωρύγι, Βαπτιστής και Μεταλλικό. Στην ευρύτερη περιοχή έχουν συμβεί ισχυροί σεισμοί στο ρήγμα Γουμένισσας (1990 Μ 6.0) με ελάχιστες σχετικά ζημιές και γενικά συνέπειες, και μέγιστη ένταση VII (7) στην Πέλλα και στο γνωστό ενεργό ρήγμα του Βαλάντοβο (Στρούμιτσα FYROM, βόρεια της Δοϊράνης) το 1931 ,Μ 6.7, με μέγιστη ένταση Χ (10).
Από την υπαίθρια παρατήρηση και τους μηχανισμούς γένεσης του σημερινού (19/11/2016) κύριου σεισμού προκύπτει διάρρηξη δυο μικρών σε μήκος ρηγμάτων ανατολικής δυτικής διεύθυνσης. Στη σημερινή σεισμογόνο περιοχή δεν υπάρχουν σημαντικά ενεργά ρήγματα. Οι υπολογισμοί επί των γνωστών νεοτεκτονικών ρηγμάτων της περιοχής δείχνουν πολύ μικρό σεισμικό δυναμικό με δυνατότητα γένεσης μικρών έως μετρίου μεγέθους σεισμών (<5.0) σε περίπτωση ενεργοποίησης τους. Η έρευνα μας στην ευρύτερη περιοχή του Κιλκίς συνεχίζετε.

Στην ιστοσελίδα της Ερευνητικής Ομάδας (http://eqgeogr.weebly.com/) αναρτώνται συνεχώς δεδομένα, χάρτες και φωτογραφίες μας από τη συνεχιζόμενη μελέτη μας για τους σεισμούς της Ιταλίας (χθες επέστρεψε η δεύτερη αποστολή από την υπαίθρια μελέτη και θα αναρτηθούν σύντομα νέα δεδομένα), Νέας Ζηλανδίας Μ7.8, ο οποίος είναι ένας από τους ισχυρότερους σεισμούς των τελευταίων χρόνων με εντονότατες και εντυπωσιακές εδαφικές παραμορφώσεις (ρήγματα, διαρρήξεις, 1500 κατολισθήσεις! (βλ. χάρτη μας), ρευστοποιήσεις εδαφών κ.α.).

Ελληνική Βάση Δεδομένων Σεισμογενετικών Πηγών http://eqgeogr.weebly.com/database-of-active-faults.html ,ή http://gredass.unife.it/

Θεσσαλονίκη 19 Νοεμβρίου 2016
Earthquake Research team of Earthquake Geology, Dpt of Geology, AUTH.
ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑ ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ ΤΩΝ ΣΕΙΣΜΩΝ, Τμημα Γεωλογία, Α.Π.Θ.

Ο πρόσφατος Σεισμός της 15ης Οκτωβρίου, Μ=5,3 εντάσσεται σε ένα διαφορετικό γεωτεκτονικό περιβάλλον, που συγκροτείται από τη ραχοκοκαλιά  της Πίνδου, από Νότια Αλβανία διατρέχοντας τη Δυτική Ελλάδα, σχεδόν σε Βόρεια-Νοτια διεύθυνση, σεισμικά ενεργό περιβάλλον με ιστορικό  ισχυρών σεισμών με τελευταίους αυτούς του 1960 βορειότερα (Νότια Αλβανία, Μ> 6.5, μέγιστη ένταση 8,5 (VIII+ ) και 1967 νοτιότερα, Άρτα-Ιωάννινα, (Μάιος, Μ =6.4, μέγιστη ένταση 9 (ΙΧ). Ο Σεισμός συνδέεται με γνωστή ζώνη ρηγμάτων όπως έχει καταγραφεί και προσδιοριστεί στη Βάση Δεδομένων Σεισμογενετικών Πηγών του Ελλαδικού χώρου GreDaSS (Greek Database of Seismogenic Sources, www.gredass.unife.it, βλ συνημμένο χάρτη). Το ρήγμα είναι διαφορετικό από όλα τα προηγούμενα των τελευταίων 50 χρόνων, που μελετήθηκαν σε πρόσφατους σεισμούς στον ηπειρωτικό χώρο της Ελλάδος. Είναι ρήγμα “ΑΝΑΣΤΡΟΦΟ” ή ρήγμα  “ΕΦΙΠΠΕΥΣΗΣ”, δηλαδή τα στρώματα των πετρωμάτων από τα 10 με 15 χιλιόμετρα  “καβαλούν” το ένα το άλλο με συνέπεια να ανυψώνεται επιφανειακά το βουνό κατά τουλάχιστον 10-15 εκατοστά. Στην ιδιαιτερότητα του αυτή οφείλεται εν μέρει και μετασεισμική του συμπεριφορά. Η Πίνδος αν και βρίσκεται ως βουνό σε προχωρημένο στάδιο ωριμότητας συνεχίζει να ψηλώνει. Το ρήγμα έχει ΒΔ-ΝΑ διεύθυνση και βρίσκεται μεταξύ καλά χαρτογραφημένων (βλ. χάρτες ΙΓΜΕ) και μελετημένων από πλήθος επιστημονικών εργασιών ρηγμάτων (βλ. και βιβλιογραφία). Ο ακριβής προσδιορισμός, οι διατάσεις του και η σεισμική συμπεριφορά του θα ερευνηθούν με την υπαίθρια μελέτη, ήδη κλιμάκιο της ομάδας βρίσκεται στην περιοχή, καθώς και από τα σεισμολογικά, γεωδαιτικά και δορυφορικά δεδομένα και συμπεράσματα που θα προκύψουν σύντομα. Η υπαίθρια παρατήρηση σε συνδυασμό με τα δεδομένα των επιστημονικών οργάνων, θα προσδιορίσει, αν πρόκειται για ένα δευτερεύον ρήγμα με δυναμικότητα σεισμών μεγέθους της τάξης 5,0 με 5,5 όπως ο προχθεσινός ή Τμημα (seismogenic segment) ενός μεγαλύτερου ή ζώνης δυναμικότητας ανάλογης των ιστορικών σεισμών της περιοχής.
Θεσσαλονίκη 17 Οκτ. 2016
Earthquake Research team of Earthquake Geology, Dpt of Geology, AUTH.
ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑ ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ ΤΩΝ ΣΕΙΣΜΩΝ, Τμημα Γεωλογία, Α.Π.Θ.




                                                 Fault Model Ioannina 15/10/2016




Μηχανισμοί γένεσης του σεισμού της 15ης Οκτωβρίου 2015

Sinkhole near Kalpaki, activated shortly after the 15/10/2016 earthquake

Valkaniotis Sotiris,PhD

 New details about the complex surface ruptures and deformations arise as more data, observations and info are available for the New Zealand M7.8 earthquake.
 As posted in the 1st Update, primary and secondary surface ruptures are reported and observed (from east to west) on London Hill Fault, Kekerengu Fault, Papatea Fault, Jordan Thrust, Uwerau Fault, Hundalee Fault and the Humps Fault Zone. Possible surface slip too on Fidget Fault, and part of Hope Fault (between Lyford & Stag And Spey). Also, newly unidentified or unmapped fault zones emerge, such as a western extension of The Humps Fault Zone below Emu Plain, the Woodchester Fault Zone (along this fault zone we observe an astonishing amount of ruptures and landslides) linking possibly Hope F. with The Humps FZ, and another SW-NE fault zone north of Hundalee.The presence of a possible offshore thrust zone near Kaikoura can be implied from InSAR first analysis announced.

  Here we present some new info about previously unidentified or unmapped fault zones in Kaikoura area (major displacement along the SSW-NNE Kahutara Hills Fault Zone and also an WSW-ENE fault along the Kowhai river plain) and to the NE, previously unidentified or unmapped secondary fault zones (Hungry Hill fault). Distinctive slip and deformation is also evident along the London Hills fault in a 2-5km wide zone. The Haldon Hill fault (Marlborough District Council - Identification of active fault traces in Marlborough District - 2003) shows also evidence of slip.

ALOS2 InSAR from GSI Japan http://www.gsi.go.jp/cais/topic161117-index-e.html

High Rsolution PDF
Map 1
Map 2

Map 1. Kaikoura Area

 Map 2. Malborough district area

Surface ruptures, Uwerau fault. Image @Tomnod, DigitalGlobe 2016

Wide surface rupture near Waiau. Dextral faulting with a reverse component, leading to displacements up to 8m locally. Part of The Humps Fault Zone rupture. Ortho-sketch from georeferncing of a NZDF aerial image (13-11-2016).

Valkaniotis Sotiris,PhD

A first update on information and observation coming from New Zealand M7.8 earthquake. Primary and secondary surface ruptures are reported and observed (from east to west) on London Hill Fault, Kekerengu Fault, Papatea Fault, Jordan Thrust, Uwerau Fault, Hundalee Fault and the Humps Fault Zone. Possible surface slip too on Fidget Fault, part of Hope Fault (between Lyford & Stag And Spey). Also, newly unidentified or unmapped fault zones emerge, such as a western extension of The Humps Fault Zone below Emu Plain, the Woodchester Fault Zone (along this fault zone we observe an astonishing amount of ruptures and landslides) linking possibly Hope F. with The Humps FZ, and another SW-NE fault zone north of Hundalee.The presence of a possible offshore thrust zone near Kaikoura can be implied from InSAR first analysis announced.

Papatea fault scarp crossing Clarence River

Papatea fault scarp diverting part of Clarence River flow. Thrust and en-echelon ruptures.

Fault scarp near Woodchester

Unmapped fault beneath the Emu Plain, western extension of The Humps Fault Zone, near the M7.8 epicenter

Check also the Preliminary Co-Seismic Landslide Map for the M7.8 Kaikoura Earthquake
https://zenodo.org/record/167130

Many thanks to those excellent sources of data and information about the Kaikoura earthquake:

InSAR
Centre for Observation and Modelling of Earthquakes, Volcanoes and Tectonics  http://comet.nerc.ac.uk/
Geospatial Information Authority of Japan (GSI)    http://www.gsi.go.jp/cais/topic161117-index-e.html
ALOS-2 PALSAR-2 Observation Results on New Zealand      http://www.eorc.jaxa.jp/ALOS-2/en/img_up/dis_pal2_nzl-eq_20161115.htm

Other
GNS Active Fault Database         https://data.gns.cri.nz/af/
Geological Data from GNS Geoserver         http://maps.gns.cri.nz/geology/web/
Environment Canterbury Earthquake Response Aerial Photos                canterburymaps.govt.nz
Sentinel-2 images from Copernicus           http://scihub.copernicus.eu/

A preliminary map for co-seismic landslides of the New Zealand M7.8 earthquake (13 November 2016) was compiled using available satellite images.

Landslides were mapped using Sentinel-2 satellite images from Copernicus, European Space Agency, dated 15 November 2016. Images were compared with previous last available image without cloud cover (13 September and 26 October). Areas covered by cloud are omitted and shown on map. 1092 landslide sites are shown. Due to the preliminary nature of the map, a small number of landslides could have been mis-identified due to insufficient resolution of the images or for other reasons. Authors believe the spatial coverage is sufficient for available data and restrictions.

High resolution map files and a .kml are available here https://zenodo.org/record/167130

More material about the earthquake environmental effects will be available soon.

Μέλη της Ερευνητικής Ομάδας Γεωλογίας των Σεισμών του Τμήματος Γεωλογίας του Α.Π.Θ. ολοκλήρωσαν την πρώτη φάση εργασιών πεδίου στην πλειόσειστη περιοχή του σεισμού του Amatrice στην κεντρική Ιταλία. Μία πρόδρομη έκθεση με τα πρώτα αποτελέσματα είναι διαθέσιμη εδώ.
​Θα ακολουθήσει και δεύτερη επίσκεψη, με στόχο την περισσότερο στοχευμένη έρευνα στο σεισμογόνο ρήγμα.

General 

The May 24, 2014 (Mw6.8) earthquake occurred in the North Aegean Trough (NAT), along a large transcurrent fault zone, the North NAT fault zone (GRCS290). The broader area is rich in strong events since historical times; however, two fault segments were defined in this zone before the recent event: the Saros (GRIS290) and the Samothraki SE (GRIS291) faults. The last earthquake filled in a gap at the westernmost part of the fault zone.

The large tectonic structure of the NAT is not confined only by this fault zone, but it is represented by a crustal-scale negative flower structure affecting the sea floor between Kallipoli (Gelibolu) peninsula, Lemnos and Imvros (Gökçeada) Islands to the south and Samothraki Island to the north. Thus, another fault zone exists at the southern border of the graben, the South NAT fault zone (GRCS800) which probably extends northeastwards cross cutting the Kallipoli (Gelibolu) peninsula.

At the eastern side of the NAT, another regional-scale tectonic structure occurs, i.e. the North Aegean Basin (NAB). The NAB is situated between the Chalkidiki peninsula, Thessalian coast and Sporades Islands. Along strike, it is bordered by two major fault zones which are mainly characterized by oblique-slip kinematics: the South Chalkidiki offshore fault zone (GRCS280) and North Aegean Basin (GRCS810). Along the former, one ISS (the Athos fault, GRIS282) has been recognized in GreDaSS, but due to its doubtful connection with the November 8, 1905 earthquake it is not included in the stress transfer modelling. Along the latter fault zone, two fault segments have been recognized: Segment A (GRIS810) to the east and Segment B (GRIS811 to the west, related with the August 6, 1983 and the January 18, 1982 earthquakes respectively.

One fault of different seismotectonic behaviour occurs along the northern coast of Samothrace island (North Samothraki, GRIS288) and is associated with the February 9, 1893 earthquake. From a mechanical point of view, this fault can be interpreted as a normal dip-slip secondary structure of the NAT.

The parametric data of the aforementioned active tectonic structures can be found in GreDaSS.

Stress transfer modelling 

When an earthquake occurs, the average value of stress on the fault that slipped is reduced, while stress is increased at the tips of its plane and at sites around it. An immediate result of this stress transfer is the generation of aftershocks. The accumulation and release of stress on a fault are controlled not only by the regional stress field and rock property, but also by its surrounding faults. Earthquake will cause stress to increase or decrease at other faults, and thereby trigger or delay earthquake on them; this is called the effect of earthquake triggering and delaying. For bibliographic references see the PhD thesis of Sboras (2012).

For the stress change models and calculations, the Coulomb 3 software was used by Toda et al. (2011).

The fault model of the GRIS292 fault, that caused the 2014 earthquake, is based on the seismological data of NOA (epicentre, magnitude, moment tensors). Accordingly, the given parameters are:

strike = 72°, dip = 85°, rake = -167°, length = 44 km, width = 12 km, min depth = 0 km and average slip = 0.92 m.

For the rest faults the ISSs of GreDaSS are used.

Fault numbering represents the following ISSs:

1 = GRIS292

2 = GRIS291

3 = GRIS290

4 = GRIS810

5 = GRIS811

6 = GRIS288

The Coulomb stress change pattern is shown in the following figures. It is calculated for various receiver faults and for depths of 10 and 15 km. The source fault is GRIS 292.

Displacement model

The Coulomb 3 software (Toda et al., 2011) can also calculate the displacement pattern of a given reactivated fault based on the Okada model (1992). Thus, the horizontal and vertical displacements on the surface (0 km depth) are also calculated for the May 24, 2014 event.

References 

Okada Y. (1992): Internal deformation due to shear and tensile faults in a half-space. Bull. Seismol. Soc. Am., 82(2), 1018-1040.

Sboras S. (2012): The Greek Database of Seismogenic Sources: seismotectonic implications for North Greece. PhD Thesis, Università degli studi di Ferrara, 254 pp.

Toda S., Stein, R.S., Sevilgen V. and Lin J. (2011): Coulomb 3.3 Graphic-rich deformation and stress-change software for earthquake, tectonic, and volcano research and teaching – user guide: U.S. Geological Survey Open-File Report 2011-1060, 63 p., available at http://pubs.usgs.gov/of/2011/1060/.